استارتاپ ها به سمت زندگی شتری - وبلاگ همسفر

به گزارش وبلاگ همسفر، شترهای استارتاپی، به وسیله متعادل کردن فرایند رشد با جریان نقدینگی، پایداری کسب و کار خود را در اولویت قرار می دهند. بر این اساس، به نظر می رسد که استارتاپ های امروز، به جای اینکه رؤیای یونیکورن شدن را در سر بپرورانند، باید رویکرد یک شتر را در استراتژی های خود اتخاذ نمایند؛ یعنی بتوانند به وسیله یک مدیریت درست و با داشتن یک فرایند ماندگار و بلندمدت، بقای کسب و کار خود را تضمین نمایند.

یونیکورن یا شتر در سیلیکون ولی؟

در سیلیکون ولی، کل اکوسیستم استارتاپی، حول و حوش یک چیز قرار گرفته است؛ تربیت یونیکورن ها یا همان تک شاخ های معروف با ارزش های بیش از یک میلیارد دلار. نکته ای که باید به آن توجه داشت، این است که زمانی این شرکت های بیش از یک میلیارد دلار، واقعا تک شاخ بودند و می توانستیم نسبت به آنها واکنش های اعجاب انگیزی داشته باشیم! اما در حال حاضر شرایط فرق نموده و اکوسیستم جهان با موج عظیمی از این استارتاپ ها روبه رو ست، به طوری که تعداد این تک شاخ ها در سطح جهان تقریبا به عدد 350یونیکورن رسیده است.

به طور کلی تک شاخ ها در جهانی امروز نمایانگر یک فلسفه، اخلاق و ساختار جدید هستند. مثلا هنگامی که صحبت از یک استارتاپ یونیکورن می گردد، مهم ترین چیزی که مد نظر قرار می گیرد، رویکردی است که رشد سریع را به دنبال داشته باشد. ابزارهای رسیدن به چنین رشدی، سرمایه های فراوان، استعدادهای برجسته و آماده و همچنین یک اکوسیستم استارتاپی حمایتی است؛ به این معنا که در مجموع با ابزارهای مذکور و راهکارهایی که منجر به رشد سریع شوند، یک استارتاپ یونیکورن متولد خواهد شد. اگرچه چنین رویکردی برای مدتی در سیلیکون ولی خوب کار نموده و استارتاپ های یونیکورن زیادی را پرورش داده است، اما در پی IPO های ناکام، برگشت فشار در مقابل مدل های مبتنی بر فناوری و گسترش دامنه زیان های ناشی از حوادث اجتماعی که همه این مسائل، دره سیلیکون را تحت فشار قرار داده اند؛ رویکرد یونیکورنی مذکور دیگر آن تأثیرگذاری سابق را نداشته و درخشش خود را از دست داده است. این در حالی است که در همان زمان که چنین رویکردی در سیلیکون ولی کارایی داشت و منجر به شکل دریافت تک شاخ های قابل توجهی می شد، برای 99 درصد کارآفرینان خارج از دره، چنین هدفی هرگز عملی نبوده است.

اکوسیستم استارتاپی که در سال های اخیر خارج از سیلیکون ولی شکل گرفته است، همچنین مراکز مهمی مانند نیویورک، لندن و شانگهای نیز یونیکورن های خود را داشته اند، ولی مدل رشد آنها تنها مبتنی بر راهکارهای این اکوسیستم و رشد سریع نبوده است. آن چیزی که در سایر مدل های استارتاپی خارج از دره سیلیکون دیده می گردد، تمرکز بر شتر است تا یک تک شاخ قدرتمند. رویکرد این استارتاپ ها مبتنی بر شتر بوده است که برای اکوسیستم استارتاپی جهان نیز خوش یمن بوده و به نظر می رسد که کسب و کارهای نوین امروزی نیز به جای تمرکز بر یونیکورن شدن، باید یک شتر استارتاپی شوند.

اما چرا شتر؟

اگر به شتر دقت کنیم، می بینیم که این حیوان خصایص منحصر به فرد و مهمی دارد؛ آنها می توانند با اقلیم های مختلف سازگار شوند، ماه ها بدون آب و غذا زنده بمانند و از همه مهم تر در زمان های مناسب، با سرعت حرکت نمایند. حال بیایید اسب های تک شاخ را از نظر بگذرانیم؛ حیوانات خیالی که در سرزمین های ساختگی زندگی می نمایند و با داشتن قدرت و سرعت افسانه ای، می توانند همه را تحت تأثیر خود قرار دهند. شترها برخلاف تک شاخ ها، مربوط به جهانی واقعی هستند و از همه مهم تر، در حرکت و پیشرفت خود پایداری دارند؛ چیزی که یک استارتاپ باید به آن توجه ویژه ای داشته باشد.

با توجه به اینکه رویکرد حیوانی مانند شتر می تواند در رشد و توسعه کسب و کارهای نوپا تأثیر زیادی داشته باشد، بهتر است استارتاپ ها نیز به جای اینکه رؤیای یونیکورن شدن را در سر بپرورانند، تصمیم بگیرند که در اکوسیستم استارتاپی امروز جهان، یک شتر باشند. بر همین اساس، در ادامه 4درس اصلی را که می توانیم از این حیوان مقاوم بیاموزیم، ذکر می کنیم.

سوبسید ندهید

با توجه به اینکه کارآفرینان سیلیکون ولی سرمایه قابل توجهی در اختیار دارند و از سویی بر اساس رشد مشتریان خود ارزیابی می شوند، تمایل زیادی به سوبسید دادن و هزینه کردن برای محصولات خود دارند که این امر نیز اغلب با کمترین توجه به مسیرهای سودآوری و هزینه ها انجام می گردد. به نظر می رسد که یک استارتاپ در فرایند گذر از رؤیای یونیکورن شدن تا رسیدن به واقعیت یک شتر، باید در این زمینه تجدیدنظر کند.

در این میان، کارآفرینانی که در بازارهای سخت تر و کم توسعه تر کار می نمایند، وسواس اصحاب سیلیکون ولی مبنی بر ارائه سوبسید در محصولات و یا حتی رایگان کردن آنها را ندارند. استارتاپ هایی که منش شتر را دارند، به این نکته توجه ویژه ای خواهند داشت که قیمت محصولات و خدمات، مانعی برای پذیرش آنها نخواهد بود و حتی در صورت داشتن سرمایه نیز نباید چنین تخفیفی را در قیمت محصول برای مشتریان ارائه کرد. مشتریان، حتی با وجود درآمدهای پایین، به دنبال محصولات رایگان نیستند، بلکه آن چیزی که برای بیشتر آنها مهم است، کیفیت محصول و قابل اطمینان بودن آن است. بنابراین به جای صرف هزینه های زیاد و ارائه سوبسیدهای غیرضروری، باید راه چاره هایی را پیدا کرد که منجر به اعتماد مصرف نمایندگان گردد.

مدیریت هزینه ها

بهترین کارآفرینان کسانی هستند که بتوانند هزینه های شرکت های خود را با توجه به منحنی رشدشان هماهنگ نمایند. بنابراین همانطور که یک شتر برای استفاده از انرژی خود، یک مدیریت زمان مند را در پیش می گیرد و می تواند برای ماه ها دوام بیاورد، استارتاپ ها نیز برای تنظیم منحنی رشد خود باید در هزینه های خود مدیریت درستی داشته باشند. عمده هزینه های یک کسب و کار نوپا را می توان در دو گروه عمده دسته بندی کرد: هزینه های مربوط به نیروی انسانی و هزینه های بازاریابی. اگر یک استارتاپ بتواند هزینه های خود را در این دو شاخه مدیریت کند، رشد خوبی داشته و به موقعیت پایدار یک شتر خواهد رسید.

نکته ای که در زمینه نیروی انسانی باید مد نظر قرار داشت، این است که استخدام نیروهای جدید، هر اندازه که کارآمد باشند، تنها در صورتی قابل توجیه است که با افزایش درآمد استارتاپ و بالا رفتن نرخ بهره وری آن در تناسب باشد. همچنین هزینه های مربوط به بازاریابی نیز باید با یک سرعت مناسب انجام گردد؛ درست مانند شتری که سرعت متناسبی دارد و نه تند حرکت می نماید و نه آهسته می رود.

فقط سرمایه ای را که احتیاج دارید، جمع کنید

ممکن است بسیاری از استارتاپ ها برای آغاز کار خود به فکر جمع آوری سرمایه باشند که البته این رویکرد به خودی خود نمی تواند اشتباه باشد، چراکه جذب سرمایه برای استارتاپ، می تواند یک ابزار قدرتمند جهت رشد باشد؛ اما نکته مهم تری که وجود دارد، تصمیم برای جذب سرمایه و یا تصمیم برای اندازه سرمایه ای است که باید جذب گردد. به رغم تأثیر مثبت سرمایه، گاهی اوقات استارتاپ ها اصلا احتیاجی به جذب سرمایه ندارند و برای آغاز کار خود می توانند بدون جمع آوری پول نیز به کار خود را ادامه دهند، ضمن اینکه بعضی از کسب و کارها نیز ممکن است بیشتر از احتیاج خود سرمایه جذب نمایند که این فرایند نیز رویکرد درستی نیست.

یک شتر، تنها به اندازه احتیاجی که دارد، انرژی ذخیره می نماید و اگر آب و غذای لازم را داشته باشد، به فکر اضافه کردن آن نخواهد بود. تنها جذب سرمایه مهم نیست، بلکه چگونگی کسب سرمایه و اینکه از چه سرمایه گذاری و با چه شرایطی جذب می گردد نیز بسیار اهمیت دارد. البته این بدان معنا نیست که استارتاپ ها باید از فرایند سرمایه گذاری اجتناب نمایند؛ بلکه به این معناست که باید در صورت احتیاج این کار را انجام دهند، ضمن اینکه شرایط آن را نیز در نظر گرفته و به مقداری که احتیاج دارند، سرمایه جذب نمایند.

داشتن چشم انداز طولانی مدت

استراتژی شماره یک اکوسیستم استارتاپی جهان، بقا ست. استارتاپ ها پیش از آنکه به فکر یونیکورن شدن باشند، باید روش زندگی یک شتر را پیش روی خود قرار دهند؛ شتری که به دنبال سروصدا و به اصطلاح جیغ های بنفش نیست، اما بقای طولانی تری دارد. بر همین اساس کارآفرینان اکوسیستم استارتاپی جهان نیز باید به این نکته توجه داشته باشند که ساختن یک کسب و کار، یک فرایند کوتاه مدت نیست که مانند یک فواره بلند به اوج برود، چراکه در این صورت، خیلی زود نیز سرازیر خواهد شد. در مقابل، ساختن یک استارتاپ به این معناست که بتوان چرخه زندگی آن را در مدت زمان طولانی شکل داد.

داشتن یک چشم انداز بلندمدت، در درجه اول فاصله بین رشد و ریسک تجارت را کاهش می دهد و امکان انعطاف پذیری را برای کسب و کارها فراهم می نماید تا بتوانند به مهم ترین شاخصه یک شتر، یعنی پایداری، دست پیدا نمایند. البته داشتن یک تجارت پایدار به معنای جلوگیری از رشد یک استارتاپ نیست، بلکه به این معناست که در مقیاس گذاری رشد یک کسب و کار باید انعطاف پذیر بود، چراکه در بعضی مواقع شاید نتوان نسبت به منحنی رشد کسب و کار وفاداری صددرصد داشت و مجبور بود تغییراتی در برنامه های آن به وجود آورد. مهم ترین نکته، داشتن یک استراتژی متوازن است تا بتوان در یک فرایند کنترل شده، حرکت کرد و در صورت ایجاد فرصت های مناسب، منحنی رشد را شدت بخشید.

جهان به شترهای بیشتری احتیاج دارد

یونیکورن ها با سرعت های چشمگیری رشد می نمایند و به مرز کسب وکارهای یک میلیارد دلاری و حتی خیلی بیشتر از آنها نزدیک می شوند، اما در کنار این تک شاخ های پرهیاهو، شترهایی نیز هستند که آهسته و پیوسته به راه خود ادامه می دهند و شاخص های رشد چشمگیری نیز داشته و دارند. به نظر می رسد که اکوسیستم خارج از دره سیلیکون جهان، استراتژی های مبتنی بر شتر را بیشتر از راهکارهای تک شاخ ها در نظر گرفته و با نشان دادن یک رشد پایدار، نتایج خوبی را نیز در پی داشته است.

یکی از شاخصه های مهم این شترهای استارتاپی، ماندگاری بیشتر آنهاست. اگر به این حیوان نیز دقت کنیم می بینیم که با اتخاذ یک رویکرد همیشگی و آهسته، قدرت ماندگاری و سازگاری بیشتری دارد. بر همین اساس نیز استارتاپ هایی که 4 نکته فوق را در نظر می گیرند، یعنی هزینه های خود را به درستی مدیریت نموده، از ارائه سوبسیدهای غیرضروری خودداری می نمایند، در صورت احتیاج سرمایه جذب نموده و دارای یک چشم انداز بلند مدت هستند، قدرت ماندگاری بیشتری دارند و از همه مهم تر، در مقابل شوک های بازار نیز مقاوم تر هستند. این گروه از کسب و کارها به وسیله سازگاری خود با شرایط سخت، مانند یک شتر برای روزهای نامساعد آماده هستند و قدرت بقای بیشتری دارند؛ درست همانند همان شتری که آهسته اما پیوسته می رود. به نظر می رسد در شرایط کنونی که تمام جهان درگیر یک اپیدمی عظیم شده است، استارتاپ ها و همچنین کسب وکارهای سیلیکون ولی باید از رویکرد شتر بهره مند شده و استراتژی خود را بر اساس آنها قرار دهند، چراکه جهان امروز بیشتر از آنکه به تک شاخ احتیاج داشته باشد، به شترهایی احتیاج دارد که بتوانند خود را با شرایط سخت وفق داده و در مقابل نوسانات بازار، پایداری بیشتری داشته باشند.